Giỏ hàng
Facebook Instagram Youtube Twitter

Những lời dạy của Đức Khổng Tử

Đăng bởi Nguyễn Chí Việt ngày bình luận

MỤC LỤC [Ẩn]

    Các bài giảng của Đức Khổng Tử được nghiên cứu chủ yếu qua cuốn Luận Ngữ, một tập hợp những “mẩu chuyện cách ngôn ngắn”, được biên soạn nhiều năm sau khi ông qua đời do các học trò của ông ghi chép lại.

    Khổng Tử (chữ Hán: 孔子; còn gọi là Khổng Phu Tử 孔夫子; 27 tháng 8 âm, 551 –11 tháng 4 479 TCN) là một nhà tư tưởng, nhà triết học, nhà giáo dục, nhà chính trị nổi tiếng người Trung Hoa, các bài giảng, lời dạy, đoạn thơ và triết lý của ông có ảnh hưởng sâu rộng đối với đời sống và tư tưởng của các dân tộc Đông Á. Người Trung Hoa đời sau đã tôn xưng ông là Vạn thế Sư biểu (Bậc thầy của muôn đời).

    Triết học của ông nhấn mạnh trên sự tu dưỡng đức hạnh cá nhân và cai trị bằng đạo đức: “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”, sự chính xác của các mối quan hệ xã hội, đạo đức và quy phạm làm người, “Đạo Trung Dung” và các đức tính “Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín”. Các giá trị đó đã có được tầm ảnh hưởng lớn trên mọi học thuyết khác ở Trung Quốc như Pháp gia hay Đạo gia trong suốt triều đại nhà Hán. Các tư tưởng của Khổng Tử đã được phát triển thành một hệ thống triết học được gọi là Khổng giáo. Khổng giáo được một người Italia là Matteo Ricci đưa vào Châu Âu, ông cũng là người đầu tiên La tinh hoá tên Khổng Tử thành “Confucius”. Khổng giáo còn được xem là một tôn giáo lớn của loài người, nhất là dân tộc Trung Hoa.

    Các bài giảng của Đức Khổng Tử được nghiên cứu chủ yếu qua cuốn Luận Ngữ, một tập hợp những “mẩu chuyện cách ngôn ngắn”, được biên soạn nhiều năm sau khi ông qua đời do các học trò của ông ghi chép lại. Trong gần 2.000 năm ông được cho là người biên soạn hoặc tác giả của Ngũ Kinh: Kinh Thư, Kinh Thi, Kinh Lễ, Kinh Dịch, Kinh Xuân Thu (Kinh Nhạc đã bị Tần Thủy Hoàng đốt mất nên còn lại Ngũ Kinh).

    Những lời dạy quý giá của Đức Khổng Tử

    Đọc hết mới là kẻ trọng đạo lý, hiểu hết mới mong có nhân cách hơn người

    Hình hài của mẹ của cha
    Trí khôn đời dạy, đói no tự mình
    Sang hèn trong kiếp nhân sinh
    Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi
    Không hơn hãy cố gắng bằng người
    Cho thiên hạ khỏi ai cười ai khinh
    Có chí thì ham học
    Bất chí thì ham chơi
    Trí khôn tạo nên người
    Đức nhân tìm ra bạn
    Thành đạt nhờ đức dày
    Làm nên nhờ có thầy
    Đủ đầy nhờ có bạn
    Gái ngoan nhờ đức hạnh
    Trai mạnh nhờ lực cường
    Tươi đẹp lắm người thương
    Lực cường nhiều kẻ mạnh
    Dễ thích nghi thì sống
    Biết năng động thì nên
    Đủ tài trí làm nên
    Đủ sức bền thì thắng
    Biết mình khi hoạn nan
    Hiểu bạn lúc gian nguy
    Nghèo hèn bởi tự ti
    Ngu si vì tự phụ
    Tài đức cao hơn phú
    Hạnh phúc đủ hơn giàu
    Sống trung tín bền lâu
    Tình nghĩa sâu hạnh phúc
    Đủ tài thì đỡ cực
    Đủ sức thì đỡ nghèo
    Dốt nát hay làm theo
    Hiểu biết nhiều thì lợi
    Hỏng việc thì hấp tấp
    Va vấp bởi vội vàng
    Cảnh giác với lời khen
    Bình tâm nghe lời trách
    Quá nghiêm thì ít bạn
    Dễ dãi bạn khinh nhờn
    Không hứa hão là khôn
    Không tin xằng ít vạ
    Làm ơn đừng mong trả
    Được ơn nhớ đừng quên
    Nhu nhược bị ép trèn
    Quá cương thì bị gãy
    Cái quý thì khó thấy
    Dễ lấy thường của tồi
    Của rẻ là của ôi
    Dùng người tội sinh vạ
    Đẹp lòng hơn tốt mã
    Nền nã hơn kiêu kì
    Thận trọng từng bước đi
    Xét suy khi hành động
    Hiểu biết nhiều dễ sống
    Luôn chủ động dễ thành
    Thận trọng trước lợi danh
    Giữ mình đừng buông thả
    Tránh xa phường trí trá
    Tai vạ bởi nể nang
    Tài giỏi chớ khoe khoang
    Giàu sang đừng kênh kiệu
    Học bao nhiêu vẫn thiếu
    Hiểu bao nhiêu chẳng thừa
    Nhân đức chớ bán mua
    Được thua không nản trí
    Đủ đức tài bớt lụy
    Đủ dũng khí chẳng hàng
    Có vợ đảm thì sang
    Có bạn vàng thì quý
    Đói nghèo vì bệnh sĩ
    Quẫn trí dễ làm liều
    Tỉnh táo với tình yêu
    Biết điều khi yếu thế
    Lo việc nhà chớ kể
    Ân nghĩa chớ đếm đong
    Người phúc lộc nhờ nguồn
    Sống bất nghĩa tai ương
    Sống bất lương tù ngục
    Phải cầu xin là nhục
    Phải khuất phục là hèn
    Hay đố kị nhỏ nhen
    Hay ép trèn độc ác
    Lắm gian truân càng sáng
    Nhiều hoạn nạn càng tinh
    Với mình phải nghiêm minh
    Với chúng sinh thân ái
    Đang thắng phòng khi bại
    Gặt hái phòng mất mùa
    Thói quen thường khó chừa
    Say sưa thường khó tỉnh
    Sống ỉ lại ăn sẵn
    Dễ bạc phân tán mình
    Sống dựa dẫm ngu đần
    Sống bất cần phá sản
    Hay đua đòi hoạn nạn
    Quá nể bạn tai ương
    Gia đình trọng yêu thương
    Sống nhịn nhường hỉ hả
    Thiếu tình thương man trá
    Gắn vàng đá cũng tan
    Biết dạy dỗ con ngoan
    Chịu bảo ban con giỏi
    Tinh khôn nhờ học hỏi
    Cứng cỏi nhờ luyện rèn
    Sống vì nhau dễ bền
    Sống vì tiền đổ vỡ
    Rèn con từ mới nở
    Khuyên vợ lúc mới về
    Muốn hiểu cần lắng nghe
    Khốn nạn quên mẹ cha
    Tốt đẹp hãy bày ra
    Xấu xa nên đậy lại
    Có ích thì tồn tại
    Có hại thì diệt vong
    Nhiều tham vọng long đong
    Lắm ước mong lận đận
    Hay vội vàng hối hận
    Quá cẩn thận lỗi thời
    Biết được người là sáng
    Hiểu được bạn là khôn
    Khiêm tốn là tự tôn
    Kiêu căng là tự sát
    Hứa trước thì khó đạt
    Hèn nhát thì khó thành
    Thù hận bởi lợi danh
    Tranh giành vì chức vị
    Giàu sang hay đố kị
    Tài trí sinh ghét ghen
    Tham giàu thì cuồng điên
    Tham quyền thì độc ác
    Vì tiền thì dễ bạc
    Vì tình nghĩa bền lâu
    Người hiểu nói trọn câu
    Người dốt tâu phách lối
    Có quyền thì hám lợi
    Có tội thường xum xoe
    Khờ dại hay bị lừa
    Nó bừa hay vạ miệng
    Đa ngôn thì tai tiếng
    Ngậm miệng dễ được tin
    Hám lợi hay cầu xin
    Hám quyền hay xu nịnh
    Thật thà hay oan trái
    Thẳng thắn hay bị hại
    Thông thái hay bị ngờ
    Chiều con quá con hư
    Tiền của dư con hỏng
    Giàu mạnh thường thao túng
    Nghèo vụng dễ theo đuôi
    Người tài giỏi khó chơi
    Kẻ trây lười khó bảo
    Thành tâm thì đắc đạo
    Mạnh bạo việc dễ thành
    Quân tử thì trọng danh
    Tiểu nhân thì trọng lợi
    Bất tài hay đòi hỏi
    Lộc lõi khó khiêm nhường
    Tình nghĩa thường khó quên
    Nợ nhân duyên khó trả
    Khó thuần phục kẻ sĩ
    Khó phòng bị tướng tài
    Biết chấp nhận thảnh thơi
    Hay hận đời đau khổ
    Của quý thì khó giữ
    Con cầu tự khó nuôi
    Nhà dư của hiếm hoi
    Nhà lắm người bạc cạn
    Khó gần người quá sạch
    Vắng khách tại quá nghèo
    Dễ nổi danh kị hiền
    Dễ kiếm tiền khó giữ
    Kiếp người là duyên nợ
    Lành vỡ lẽ thường tình
    Bại thành từ lực trí
    Thời gian đừng uổng phí
    Biết suy nghĩ sâu xa.

    Con người ta sinh ra lớn lên già cả rồi bệnh tật mất đi. Cát bụi lại trở về cát bụi. Âu cũng là quy luật thường tình của một kiếp người. Sinh, lão, bệnh, tử vốn là như vậy. Tuổi trung niên đã có những bước thăng trầm trong cuộc sống, có những thành công, có những thất bại trong cuộc sống vật chất, cuộc sống tình cảm đôi lứa. Đi qua rồi ngẫm lại mới thấy rằng kinh nghiệm cuộc sống đường đời sẽ mãi là những bài học mới cho tất cả chúng ta, dù ở địa vị nào, số phận nào đi chăng nữa. Sang hèn trong kiếp con người ta, không hơn thì cố gắng bằng người. Các bậc tiền bối dạy đời bằng một quá trình đúc kết kinh nghiệm cuộc sống chắt lọc từ thực tế mà nên triết lý sống.

    Ngẫm lại thời gian trôi đi như thoi đưa, không biết bao giờ mới về với ngày xưa ơi, để rồi cùng ôn lại những kỷ niềm thời niên thiếu có buồn, vui, sướng, khổ, có điều ngây thơ, trong trắng chưa vương vấn bụi đường đời…

    Nguồn: thuphapngocdinh.com


    Cũ hơn Mới hơn